Spam có vẻ như là một phần không thể tách rời trong trải nghiệm trực tuyến của chúng ta và là điều mà chúng ta dần chấp nhận như bình thường, nhưng thực tế không nhất thiết phải như vậy. Vì chúng ta có nhiều cách để nhận biết và ngăn chặn chúng.
Trong bài viết này, cùng SEO HOT tìm hiểu Spam là gì, các hình thức Spam thường gặp, cách nhận biết Spam và cách ngăn chặn Spam.
SPAM là gì?
Spam là từ viết tắc của Stupid Pointless Annoying Messages – thường được sử dụng để mô tả việc gửi một lượng lớn thông điệp không mong muốn và không được yêu cầu đến một số lượng lớn người dùng trên Internet, thường là qua email.
Spam có thể là thông điệp quảng cáo, thông điệp lừa đảo, hoặc các nội dung không mong muốn khác nhằm mục đích quảng cáo sản phẩm, tăng doanh số bán hàng hoặc phát tán mã độc.
Ngoài Email, Spam cũng được phát tán qua tin nhắn văn bản (SMS), mạng xã hội hoặc cuộc gọi điện thoại. Tin nhắn Spam thường xuất hiện dưới dạng email quảng cáo vô hại (mặc dù gây khó chịu). Nhưng đôi khi Spam là một Scam.
Những người gửi thông tin spam này được gọi là Spammer.
Những kẻ gửi Spam được gọi là Spammer
Nguồn gốc của thuật ngữ “SPAM”
Thuật ngữ “spam” trong ngữ cảnh của thông điệp không mong muốn, thường được sử dụng trong email, có nguồn gốc từ một sự kiện lịch sử trong ngành công nghiệp thực phẩm.
“Cây cầu spam” xuất phát từ một bản sketch hài kịch của nhóm văn nghệ người Anh Monty Python, được trình diễn trong chương trình truyền hình “Monty Python’s Flying Circus” vào năm 1970. Trong sketch này, khách hàng đến một quán ăn và gặp phải một thực đơn mà mọi món đều có thịt hộp Spam, một sản phẩm thịt hộp được sản xuất bởi một công ty thực phẩm Mỹ có tên Hormel Foods.
Vì sự lặp lại quảng cáo về thịt hộp Spam trong sketch, thuật ngữ “spam” bắt đầu được sử dụng để mô tả các thông điệp lặp lại và không mong muốn trên Internet. Khi email trở nên phổ biến, và các người gửi thông điệp bắt đầu gửi hàng loạt email quảng cáo không mong muốn, thuật ngữ “spam” đã được chuyển đổi để mô tả hiện tượng này.
Từ đó, “spam” đã trở thành một thuật ngữ thông dụng để chỉ các thông điệp không mong muốn và gửi một lượng lớn thông điệp đến người dùng một cách tự động, thường để quảng cáo sản phẩm hoặc dịch vụ.
2. Ưu, nhược điểm của Spam
Nếu xét trên khái niệm về Spam, có thể thấy rằng Spam hầu như không có ưu điểm gì nhiều mà chỉ mang lại phiền toái cho người dùng. Tuy nhiên, nếu biết cách sử dụng thì hình thức này vẫn có ưu điểm nhất định, đặc biệt là trong lĩnh vực marketing.
Ưu điểm của Spam
- Thông tin muốn truyền tải sẽ đến được với nhiều người một cách nhanh chóng hơn vì có thể cùng lúc gửi đến nhiều địa chỉ/người nhận trên các phương tiện khác nhau.
- Giúp doanh nghiệp cập nhật về thông tin dịch vụ, sản phẩm, các chương trình khuyến mãi, khai trương,… nhanh chóng tới khách hàng một cách hiệu quả.
- Duy trì các mối quan hệ tốt đẹp giữa doanh nghiệp và khách hàng để họ luôn nhớ tới mình.
- Tiết kiệm cho doanh nghiệp một khoản tiền quảng cáo khá lớn, góp phần Remarketing hiệu quả.
Nhược điểm của Spam
- Có thể không cung cấp những thông tin hữu ích nên gần như sẽ bị người dùng bỏ qua.
- Gây nguy cơ gây tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng của bất kỳ công ty trên Internet.
- Chứa nhiều mã độc nguy hiểm, xâm hại dữ liệu công việc gây rắc rối cho người dùng.
- Nếu web làm dụng việc đi spam sẽ bị Google phạt và dần dần biến mất khỏi kết quả tìm kiếm của người dùng.
3. Các loại Spam
Spam có thể bao gồm từ các email gây phiền nhiễu đến các loại thư rác internet khác nhau, chẳng hạn như các bình luận trên mạng xã hội có quá nhiều liên kết hoặc thậm chí là các tiêu đề giật gân trên các phương tiện truyền thông và trên các trang web khác mà bạn có thể không thể không nhìn thấy.
Dưới đây là các loại Spam chính bạn có thể tìm thấy trực tuyến:
Spam Email
Spam Email là loại spam phổ biến nhất mà bạn có thể gặp phải trên mạng. Chúng làm đầy hộp thư đến trong email của bạn và khiến bạn mất tập trung vào những email bạn thực sự muốn đọc. Rất may, hầu hết các ứng dụng email đều cho phép bạn báo cáo, lọc và chặn hầu hết các email spam.
SEO Spam
SEO Spam đề cập đến việc thao túng các phương pháp tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO) để cải thiện thứ hạng của website của spammer trong các công cụ tìm kiếm. Chúng tôi có thể chia SEO Spam thành hai loại lớn:
- Spam từ khóa
Một số spammer nhồi nhét các từ khóa vào các nội dung trong trang của họ để thử và xếp hạng các trang trên website của họ cao hơn khi mọi người thực hiện tìm kiếm bằng những từ khóa đó.
- Spam nội dung website
Spam nội dung website là hình thức copy nội dung chính rồi ném lên nhiều website và liên kết với nhau. Với mong muốn tạo sức mạnh cho nội dung gốc. Tuy không gây nhiều phiền toái cho người dùng nhưng hình thức này lại làm loãng thông tin tìm kiếm chính xác, vì vậy bạn nên tham khảo những trang chính thống.
- Spam link
Nếu bạn gặp một bình luận trên blog hoặc bài đăng trên diễn đàn chứa đầy các liên kết không liên quan thì bạn đã gặp phải spam link. Các spammner đang cố gắng khai thác một cơ chế SEO được gọi là “backlink” để tăng lưu lượng truy cập đến trang của họ.
Social Media Spam
Với sự phát triển của nền tảng mạng xã hội, những spammer đã nhanh chóng lợi dụng mọi sự chú ý trên các nền tảng đó, phát tán spam của họ thông qua bot và các tài khoản sơ sài khác. Hầu hết spam trên mạng xã hội đều chứa các liên kết đến các trang thương mại nhằm mục đích tăng lưu lượng truy cập hoặc doanh thu cho website của các spammer.
Ví dụ như Fcaebook là một trong những nền tảng bị spam nhiều nhất tại Việt Nam. Có 2 hình thức Spam chính là:
- Spam bình luận trên facebook: dùng nick facebook ảo bình luận về sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp không liên quan đến bài viết.
- Spam bài đăng trên facebook: khi vô tình kết với nick ảo dẫn đến bảng tin của bạn bị loãng do nhiều tin đăng rác về thông tin sản phẩm và dịch vụ của nick ảo đó.
Tin nhắn rác và cuộc gọi rác
Một số kẻ spammer gửi tin nhắn văn bản (SMS), thông báo đẩy hoặc thậm chí gọi vào điện thoại di động của bạn để thu hút sự chú ý của bạn. Tin nhắn Spam cũng có thể ở dạng tin nhắn tức thời thông qua các ứng dụng nhắn tin phổ biến như Massenger, Skype và Zalo.
Tốt nhất là chặn tin nhắn và cuộc gọi spam từ những người bị nghi ngờ là spammer, không trả lời những tin nhắn lạ và không bao giờ nhấp vào liên kết trên bất kỳ tin nhắn rác nào.
Spam chứa phần mềm độc hại (malspam)
Spam phần mềm độc hại đúng như tên gọi của nó: thư rác bao gồm phần mềm độc hại. Nó thường được gửi tới máy tính hoặc thiết bị di động của bạn thông qua tin nhắn văn bản spam hoặc email spam. Loại Spam này có thể phát tán hầu hết mọi loại phần mềm độc hại, từ ransomware, trojan cho đến phần mềm gián điệp.
4. Cách xác định Spam
Nhận biết thư rác có thể rất quan trọng trong việc tránh các mối đe dọa tiềm ẩn. Dưới đây là danh sách kiểm tra nhanh để giúp bạn phát hiện các đặc điểm chung của Spam:
- Lời chào chung chung: Tin nhắn sử dụng những lời chào mơ hồ như “Kính gửi người dùng” hoặc “Kính gửi khách hàng”.
- Tệp đính kèm không mong muốn: Các tệp hoặc liên kết không mong muốn từ những người gửi không xác định.
- Lỗi chính tả và ngữ pháp kém: Lỗi ngôn ngữ, cách diễn đạt kỳ quặc hoặc định dạng không nhất quán.
- Quá tốt để trở thành sự thật: Những đề nghị hứa hẹn phần thưởng cao mà không tốn nhiều công sức hoặc đầu tư.
- Yêu cầu hành động khẩn cấp: Thông báo gây áp lực cho bạn với cảm giác cấp bách, ví dụ: “Hành động ngay!” hoặc “Ưu đãi trong thời gian có hạn!”.
- URL không khớp: Di chuột qua bất kỳ liên kết nào mà không nhấp vào. Địa chỉ được hiển thị phải khớp với địa chỉ được liên kết.
- Yêu cầu thông tin cá nhân: Tin nhắn không được yêu cầu yêu cầu thông tin cá nhân hoặc tài chính.
- Người gửi không quen thuộc: Luôn cảnh giác với các tin nhắn từ các địa chỉ email hoặc số điện thoại lạ.
Luôn cảnh giác với những dấu hiệu nhận biết này có thể giúp bạn điều hướng hoạt động liên lạc kỹ thuật số của mình một cách an toàn và tự tin hơn.
5. Cách chặn spam hiệu quả trên các nền tảng
Việc ngăn chặn Spam đòi hỏi một cách tiếp cận đa diện phù hợp với các kênh nhắn tin cụ thể. Đây là cách bạn có thể củng cố khả năng phòng thủ của mình trước nhiều loại Spam khác nhau:
Cách ngăn chặn Spam tin nhắn
- Kích hoạt bộ lọc tích hợp: Nhiều điện thoại thông minh hiện nay đã tích hợp sẵn bộ lọc thư rác cho tin nhắn. Đảm bảo chúng được kích hoạt.
- Báo cáo tin nhắn rác: Nếu bạn nhận được một tin nhắn đáng ngờ từ một số điện thoại không xác định, hãy báo cáo tin nhắn đó cho nhà cung cấp dịch vụ của bạn.
- Hãy thận trọng với việc chia sẻ: Tránh chia sẻ số điện thoại di động của bạn trực tuyến khi có thể.
Cách ngăn chặn Spam email
- Sử dụng bộ lọc email: Hầu hết các nhà cung cấp email đều cung cấp bộ lọc email sắp xếp thư rác bị nghi ngờ vào một thư mục riêng, giữ cho hộp thư đến chính của bạn sạch hơn.
- Đừng nhấp vào các liên kết đáng ngờ: Ngay cả khi email vượt qua các bộ lọc, hãy luôn thận trọng. Tránh nhấp vào liên kết từ những người gửi không xác định.
- Hủy đăng ký: Nếu bạn vô tình đăng ký nhận bản tin hoặc khuyến mãi, hãy sử dụng liên kết “hủy đăng ký” ở cuối email.
- Sử dụng một email riêng: Cân nhắc sử dụng một địa chỉ email riêng để đăng ký hoặc mua hàng trực tuyến. Bằng cách này, email chính của bạn sẽ ít có các mail spam hơn.
Cách ngăn chặn cuộc gọi spam
- Sàng lọc cuộc gọi của bạn: Nếu có thể, hãy đặt điện thoại của bạn chỉ cho phép cuộc gọi từ danh bạ của bạn.
- Sử dụng chặn cuộc gọi: Nếu bạn gặp một cuộc gọi và xác định nó là dạng Spam, hãy dùng chức năng chặn số gọi spam.
- Báo cáo cuộc gọi không mong muốn: Sau khi nhận được cuộc gọi spam, hãy báo cáo số này cho chính quyền địa phương hoặc nhà cung cấp dịch vụ viễn thông của bạn.
Cách ngăn chặn Spam trên mạng xã hội
- Điều chỉnh cài đặt quyền riêng tư: Đảm bảo hồ sơ mạng xã hội của bạn được đặt ở chế độ riêng tư và tùy chỉnh ai có thể gửi tin nhắn hoặc yêu cầu kết bạn cho bạn.
- Hãy chọn lọc khi chấp nhận yêu cầu: Chỉ chấp nhận lời mời kết bạn hoặc tin nhắn từ những người bạn biết.
- Báo cáo người gửi Spam: Sử dụng tính năng báo cáo trên các nền tảng như Facebook để thông báo cho họ về các tài khoản spam.
Cách ngăn chặn Spam trên công cụ tìm kiếm
- Sử dụng các công cụ tìm kiếm có uy tín: Hãy sử dụng các công cụ tìm kiếm nổi tiếng như Google, Bing vì chúng có thuật toán phát hiện thư rác tốt hơn.
- Cài đặt Trình chặn quảng cáo: Những ứng dụng này có thể lọc ra nhiều liên kết không mong muốn hoặc có khả năng độc hại khỏi kết quả tìm kiếm của bạn.
Mặc dù không có phương pháp nào đảm bảo loại bỏ hoàn toàn Spam nhưng việc kết hợp các chiến lược này có thể giảm đáng kể số lượng tin nhắn và cuộc gọi không mong muốn mà bạn nhận được, đảm bảo trải nghiệm trực tuyến được an toàn hơn và ít bực bội hơn.