PHP là ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở miễn phí được sử dụng rộng rãi trong phát triển web. Theo Web Technology Surveys, PHP được sử dụng bởi 78,1% tất cả các website hiện nay, bao gồm các website có lưu lượng truy cập cao như Facebook và Wikipedia .
Bất kỳ ai cũng có thể hưởng lợi từ việc tìm hiểu về PHP, nhưng nó thậm chí còn quan trọng hơn đối với những người quan tâm đến lập trình web. PHP có sẵn trên tất cả các hệ điều hành chính, chẳng hạn như Linux , Microsoft Windows và macOS. Hầu hết các máy chủ web, bao gồm Apache và IIS, cũng hỗ trợ PHP.
Một trong những lợi ích chính của việc sử dụng PHP là thúc đẩy việc tùy chỉnh các website WordPress. Các tính năng khác bao gồm các cộng đồng hỗ trợ trực tuyến và các tài liệu chi tiết, vì vậy ngay cả người mới bắt đầu cũng có thể học PHP nhanh chóng.
Bài viết này sẽ chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những điều cơ bản của PHP là gì, cùng với các kiến thức cơ bản về ngôn ngữ lập trình PHP.
1. PHP là gì?
PHP (Hypertext Preprocessor) là một ngôn ngữ lập trình phía máy chủ, được thiết kế chủ yếu để phát triển các ứng dụng web động và tương tác. Ban đầu, PHP được tạo ra vào năm 1994 bởi Rasmus Lerdorf và sau đó phát triển thành một ngôn ngữ mạnh mẽ, hỗ trợ nhiều tính năng phức tạp.
PHP nổi bật với khả năng nhúng trực tiếp vào mã HTML, giúp các nhà phát triển tạo ra các web động một cách dễ dàng. Hiện tại, PHP là một trong những ngôn ngữ phổ biến nhất trên thế giới, được sử dụng bởi hàng triệu website, bao gồm các nền tảng lớn như WordPress, Facebook và Wikipedia.
Ưu và nhược điểm của PHP
Ưu điểm
- Dễ học: Phù hợp cho cả người mới bắt đầu và lập trình viên chuyên nghiệp.
- Cộng đồng lớn: Có rất nhiều tài nguyên, hướng dẫn và hỗ trợ từ cộng đồng.
- Hiệu quả về chi phí: Là ngôn ngữ mã nguồn mở, PHP không đòi hỏi chi phí bản quyền.
Nhược điểm
- Tính bảo mật: PHP dễ bị khai thác bảo mật nếu không được viết mã đúng cách.
- Hiệu suất hạn chế: Với các ứng dụng lớn và phức tạp, PHP có thể không hiệu quả bằng các ngôn ngữ khác như Java hoặc C#.
Ứng dụng của PHP
PHP được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:
- Xây dựng web động: Tạo các website có khả năng phản hồi và hiển thị nội dung khác nhau dựa trên yêu cầu của người dùng.
- Quản lý nội dung: Nhiều CMS phổ biến như WordPress, Joomla, và Drupal được xây dựng trên nền tảng PHP.
- Phát triển ứng dụng web: PHP hỗ trợ nhiều framework mạnh mẽ như Laravel, Symfony, và CodeIgniter, giúp tăng tốc độ phát triển.
- Tích hợp cơ sở dữ liệu: PHP tương thích với hầu hết các hệ quản trị cơ sở dữ liệu như MySQL, PostgreSQL, MongoDB.
So sánh PHP với các ngôn ngữ lập trình phổ biến khác
| Tiêu chí | PHP | Python | JavaScript |
|---|---|---|---|
| Mục đích | Phát triển web động | Đa mục đích | Frontend và Backend |
| Cú pháp | Dễ học | Rất dễ học | Linh hoạt |
| Hiệu suất | Tốt (với PHP 7+) | Cao | Tốt |
| Cộng đồng | Lớn | Lớn | Rất lớn |
2. Sự khác biệt giữa PHP và HTML là gì?
HTML và PHP khác nhau ở nhiều điểm. Về cơ bản, PHP là ngôn ngữ phía máy chủ trong khi HTML hoạt động ở phía máy khách.
Cả hai cũng khác nhau rất nhiều về chức năng, trong khi cả hai đều có trách nhiệm hiển thị nội dung web cho người dùng, thì mỗi ngôn ngữ lại thực hiện các nhiệm vụ khác nhau để thực hiện.
- HTML cung cấp cấu trúc cho một websote, nhưng PHP làm cho các trang đó trở nên động.
- HTML chịu trách nhiệm xây dựng cấu trúc của website và bao gồm văn bản, hình ảnh và bố cục chung về cách hiển thị của trang.
- PHP có trách nhiệm chủ yếu trong việc hiện thực hóa các thành phần đó và cho phép người dùng tương tác với chúng để hoàn thành nhiệm vụ.
- PHP có thể được nhúng trong HTML, gửi hướng dẫn từ máy khách đến máy chủ, trong khi HTML không thể được nhúng trong PHP.
- Có những ngôn ngữ thay thế có thể sử dụng thay cho PHP, nhưng để PHP hoạt động thì cần phải có HTML.
3. Tại sao bạn nên học và sử dụng PHP?
PHP là một ngôn ngữ lập trình đa năng, tốt cho cả người mới bắt đầu và chuyên gia. PHP cũng được cập nhật thường xuyên để theo kịp các xu hướng công nghệ mới nhất. Theo PopularitY of Programming Language, PHP được liệt kê là ngôn ngữ máy tính phổ biến thứ sáu.
PHP là một ngôn ngữ phổ biến vì có nhiều ưu điểm. Sau đây là một số lợi ích của PHP:
Dễ học và sử dụng. Việc để bắt đầu học PHP không quá khó như các ngôn ngữ khác. Người mới bắt đầu có thể dễ dàng học PHP bằng cách sửa đổi các phần của HTML.
Tương thích đa nền tảng: PHP có thể chạy trên hầu hết các hệ điều hành như Windows, macOS, Linux và tích hợp tốt với các máy chủ web như Apache, Nginx.
Đa chức năng. Tạo và tùy chỉnh thương mại điện tử, blog, ứng dụng máy tính để bàn và phương tiện truyền thông xã hội bằng PHP. Không chỉ vậy, bạn thậm chí có thể gửi email bằng PHP .
Nhiều tài nguyên hỗ trợ. PHP có nhiều tài liệu và thông tin trực tuyến như hỗ trợ và hướng dẫn bổ sung. Ngoài ra còn có rất nhiều hướng dẫn trực tuyến miễn phí để tìm hiểu cách sử dụng PHP.
Tốc độ. PHP nhanh hơn khoảng ba lần so với một ngôn ngữ máy chủ khác là Python. PHP giúp website tải nhanh hơn, đây cũng là một lợi thế lớn giúp cải thiện thứ hạng SEO.
Chi phí thấp. PHP là mã nguồn mở và miễn phí, giúp mọi người đều có thể sử dụng.
Các khuôn khổ PHP có sẵn cho các nhà phát triển web đã quen thuộc với PHP. Bằng cách sử dụng các khuôn khổ, người dùng có thể bỏ qua nhiều công việc cơ bản và bắt đầu phát triển website, ứng dụng và sản phẩm.
4. Ví dụ về 8 website hàng đầu sử dụng PHP
PHP là ngôn ngữ kịch bản chạy trên máy chủ và cho phép mọi người tạo các website, ứng dụng và nền tảng thương mại điện tử động và tương tác.
PHP hoàn hảo cho các tác vụ như tạo web động, gửi email, thu thập dữ liệu thông qua form thông tin trên web và gửi và nhận cookie. Khả năng lưu, xóa và thay đổi thông tin trong cơ sở dữ liệu của PHP khiến nó trở thành điểm khởi đầu tuyệt vời để xây dựng các ứng dụng web như hệ thống quản lý nội dung (CMS), cơ sở dữ liệu trực tuyến tùy chỉnh, website về thương mại điện tử, App game và cổng thông tin cộng đồng. Nó cũng có thể được sử dụng để tạo các website thay đổi theo thời gian.
Khi nói đến việc tạo ra trải nghiệm kỹ thuật số mạnh mẽ giúp củng cố mối quan hệ giữa thương hiệu và khách hàng và mang lại cho bạn lợi thế cạnh tranh, PHP là ngôn ngữ duy nhất có thể làm được điều đó.
Chúng ta hãy cùng xem PHP được sử dụng như thế nào trong thế giới thực nhé?
Wikipedia
Độ tin cậy và khả năng phát triển của PHP là yếu tố giúp Wikipedia có thể phát triển web với tốc độ 1,9 thay đổi mỗi giây và có thêm 594 mục mới mỗi ngày.
Facebook có hơn 2,9 tỷ người dùng trên toàn thế giới, vì vậy cả trang web dành cho máy tính để bàn và thiết bị di động đều cần có khả năng xử lý lượng truy cập lớn mọi lúc. Năm 2004, những người sáng lập trang web, Mark Zuckerberg và Dustin Moskovitz, đã viết toàn bộ mã cho website bằng PHP.
Năm 2010, công ty bắt đầu sử dụng HipHop for PHP, một công cụ cho phép bất kỳ mã nguồn nào được dịch thành mã nguồn của ngôn ngữ lập trình khác. HipHop for PHP có thể biến bất kỳ mã nguồn nào thành mã nguồn của bất kỳ ngôn ngữ lập trình nào khác.
Mailchimp
Mailchimp chiếm thị phần lớn trong thị trường email (60,51%) và hỗ trợ hơn 12 triệu người dùng. Tất cả đều được thực hiện trên cơ sở PHP.
Canva
Canva đã phát triển rất nhiều trong vài năm qua. Hiện tại, nó có trình chỉnh sửa ảnh dễ sử dụng và các mẫu có thể được sử dụng để thiết kế đồ họa cho web hoặc để in ấn. Hiện nay, có hơn 10 triệu người ở 179 quốc gia khác nhau đang sử dụng nền tảng thiết kế nổi tiếng này.
WordPress
WordPress không chỉ là một trong những dự án nổi tiếng nhất được xây dựng trên PHP và MySQL mà còn là một trong những hệ thống quản lý nội dung được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.
Hệ thống quản lý nội dung WordPress được sử dụng để tạo ra hơn 500 web mới mỗi ngày. PHP được sử dụng trong mọi phần của WordPress để giúp dễ dàng giao tiếp với cơ sở dữ liệu, lấy thông tin từ cơ sở dữ liệu và sau đó xuất thông tin đó dưới dạng HTML tĩnh.
Spotify
Website hàng đầu chuyên về việc cloud music Spotify được tạo ra bởi ngôn ngữ lập trình PHP. Spotify đã trở thành một trong những dịch vụ âm nhạc phổ biến nhất trên thế giới vì người dùng có thể tìm thấy hàng triệu bài hát chỉ bằng một tìm kiếm đơn giản.
Sự phổ biến của Spotify cũng được hỗ trợ bởi thực tế là công ty vẫn tiếp tục sử dụng và cải thiện PHP.
Magento
Nền tảng thương mại điện tử Magento, hiện được gọi là Adobe Commerce, tập trung vào việc giúp khách hàng mua sắm trực tuyến dễ dàng và hiệu quả hơn. PHP là công nghệ giúp trải nghiệm này trở nên khả thi và website này vẫn sử dụng kiến trúc cơ bản của PHP cho các ứng dụng hướng đối tượng của mình.
Flickr
Flickr là một website chia sẻ ảnh, nơi lưu trữ hơn 10 triệu nhóm và hàng tỷ bức ảnh. Ngoài ra, họ sử dụng kiến trúc LAMP để hỗ trợ website của mình. PHP là ngôn ngữ chính của họ cho phía máy chủ, MySQL là hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu của họ và Memcached là lớp lưu trữ đệm của họ.
5. PHP vẫn còn phù hợp trong năm 2024?
Mặc dù sự cạnh tranh từ các ngôn ngữ khác như Python, Node.js và Ruby ngày càng tăng, PHP vẫn giữ được vị trí quan trọng trong việc phát triển web. Các bản cập nhật liên tục, đặc biệt là PHP 8, đã giúp ngôn ngữ này cải thiện đáng kể về tốc độ, bảo mật và khả năng lập trình.
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn giải đáp những thắc mắc một cách chi tiết cho bạn về ngôn ngữ lập trình PHP là gì. Từ đó bạn đã có thêm những kiến thức khác nhau về nhiều loại ngôn ngữ công nghệ, để giúp ích cho việc học tập và phát triển công việc trong tương lai.
